"Tonguç" nereden geliyor, ne demek?

Bir genç kardeşim bu akşam bana bunları sordu; ""Tonguç" nereden geliyor, ne demek?" Üzücü bir durum bu, daha yeni sayılabilecek yakın tarihimiz hiç yaşanmamış gibi..

Cevaba gelince; Tonguç'un anlamı "doğuş" tur, seslerini biraz eğip bükünce de ortaya çıkıyor. Türklerde Orta Asya'dan bu yana ilk doğan erkek çocuklarına verilegelen bir addır. Ama benim bu adı almamın farklı bir nedeni var; tüm ailem öğretmendir, ilkokul öğretmenleri, ve ön ismim Antalya Aksu Köy Enstitüsü 01/11/1946 tarihli mezunu dedem Hasan Yılmaz'dan, göbek ismim ise Cumhuriyet'imizin bence en umut veren eğitim projesi olan Köy Enstitülerinin kurucularından İsmail Hakkı Tonguç'a ithafen verilmiş.

Köy enstitülerinin kapatılması Türkiye’nin gelişimine önemli bir darbe vurmuştur. Bu proje kisa dönemde birçok şey başarmıştır. Bunları özetleyecek olursak;
- feodal toplumun üretim ve yaşam biçiminin ortadan kaldırılmaya başlanması,
- laik eğitimin başlaması,
- toprak ağalarının topraklarını hissetme korkusu yaşamaları,
- sanayi için işgücü oluşturulmaya başlanması,
- sanat, edebiyat ve bilim-teknolojide oluşan olumlu beklentiler
- demokratik toplum ve kültür için altyapı oluşturulmaya başlanması,
- “ataerkil toplum” dan çekirdek aile toplumuna geçiş belirtileri verilmeye başlanması,
- analitik düşünen ve sorgulayan bireyler yetiştirmeye başlayan demokratik ve üretici eğitim modeline geçilmesi
1940-1953 yılları arasında 21 enstitü 17,000 üzerinde mezun verdi.

İsmimin bana hayatım boyunca yüklediği sorumluluğun farkındayım, ben de elimden geldiğince her fırsatta paylaşıyorum, çevremdeki gençleri her konuda "nedenselliğe" ve "deneyselliğe" yönlendiriyorum.




Ersin Unkar'a katkısı için tesekkurler.

Daha fazla bilgi için;
sozluk.sourtimes.org - Koy Enstituleri
İsmail Hakkı Tonguç Wiki
Köy Enstitüleri Wiki
Hasan Âli Yücel Wiki